Terug naar insights

Van OlstBorg campus officieel geopend

8 september 2022 opende het compleet vernieuwde Van OlstBorg campuscomplex van de Hanzehogeschool Groningen de deuren. Van OlstBorg is ontstaan uit de combinatie van gerenoveerde gebouwen, waaronder de Van Olst Toren en nieuwbouw. Het totale project liep zeven jaar terwijl het onderwijs gewoon is doorgegaan, het gasloos werd opgeleverd en aardbevingsbestendig is ontworpen. Het resultaat is een moderne, uitnodigende studie-omgeving. De perfecte plek voor studenten om zich te verdiepen in de uitdagingen van deze tijd en een inspirerende werkomgeving voor docenten. Deerns was ontwerpende partij voor installatietechniek en adviseur duurzaamheid en seismisch bestendig bouwen. Projectleider Peter Verhaar maakte deel uit van het ontwerpteam en Jack Beneker was uitvoeringsleider voor kwaliteitscontrole en aanspreekpunt bij aanpassingen van het ontwerp.

Functionele ruimte winnen

Het complex kreeg een complete metamorfose. De oude gebouwdelen werden deels gerenoveerd en deels vervangen door nieuwbouw. Deerns had een adviserende rol. Peter Verhaar: “Samen met architectenbureau JHK keken we naar de beste gebouwvorm; wat kun je efficiënt behouden en wat is rijp voor de sloop. Het uiteindelijke huisvestingsplan was 50% renovatie en 50% nieuwbouw. De gezichtsbepalende Van Olst Toren kon gelukkig blijven staan”.

Bouwen in de gevarenzone

In 2016 gold voor het gebied een regelgeving voor aardbevingsveilig bouwen, in verband met de effecten van gaswinning. Een gebouw aardbevingsbestendig maken betekent dat bouwdelen zich ten opzichte van elkaar moeten kunnen bewegen. Ook de installaties moeten daarin meegaan. In de ontwerpfase is gekeken of installaties konden worden aangepast en versterkt. Deerns kon expertise inbrengen vanuit eerdere seismische projecten en adviseren over constructieve en installatietechnische ingrepen om bouwdelen bij aardschokken veilig te houden.

Fasegewijs

Tijdens de verbouwing moest het onderwijs gewoon doorgaan, met zo min mogelijk tijdelijke huisvesting elders. Deerns initieerde een faseringsplan voor de bouw- en installatietechnische werkzaamheden dat de impact zo klein mogelijk hield. Het project is in 5 fasen opgeknipt. In elke fase werd één gebouw aangepakt, terwijl de rest in gebruik bleef. Peter Verhaar: “Het installatietechnisch ontwerp van het plan was modulair, als een soort stekkerdoos. In fase 1 zijn alle basisinstallaties geplaatst. Denk aan energievoorziening, water, data, ICT, etc. Elk volgend bouwdeel konden we daar simpel op aan- en afsluiten. We planden ongeveer 1 bouwdeel per schooljaar. Dit voorkwam tussentijdse verplaatsingen of onverwachte afsluiting van water, verwarming of elektra”.

Energie-efficiënt

Hanzehogeschool Groningen wil in 2035 100% energieneutraal zijn. Het duurzaamheidsadvies van Deerns is gebaseerd op de Trias Energetica-strategie: de energievraag beperken en de behoefte die overblijft duurzaam en energie-efficiënt inrichten. Daar kwamen adviezen uit voort zoals een extreem isolerende en luchtdichte gebouwschil, het gebruik van restwarmte, LED-verlichting, automatische zonwering, vraaggestuurde ventilatie en mini-boilers met een warmtespiraal per warmtappunt. Dat scheelt lange lengtes warmwaterleidingen door de gebouwen.

De ommekeer

Tijdens fase 1 en 2 is aardbevingsbestendig gebouwd, conform de normering vanuit de Rijksoverheid. In 2019 kwam er een update van de normen doordat de gaswinning werd teruggedraaid. Veel gepland werk kon daardoor achterwege blijven. Sommige bouwdelen op de slooplijst konden toch worden gerenoveerd. Ook bleven de installaties deels behouden. Dat drukte de kosten aanzienlijk.

Horeca en hiphop

Tijdens het langlopende traject vroegen voortschrijdend inzicht en extra klantwensen regelmatig om aanpassingen. Onderwijs kent nu eenmaal veel dynamiek. Digitale toetsen en tentamens waren bijvoorbeeld sterk in opkomst. Daar moesten de grote collegezalen installatietechnisch op aangepast worden. Het loungegedeelte werd aangevuld met een professionele keuken met automatische, vraaggestuurde afzuigkappen en warmteterugwinning. Jack Beneker: “Een echte hersenkraker was het opleidingscluster Performance Arts. De theater- en danszalen van deze studierichting stelden hoge eisen aan ruimteakoestiek. We hebben samen met de bouwfysicus een geluidsisolerende box-in-the-box constructie per studio bedacht met een daarop afgestemd innovatief klimaat- en ventilatiesysteem. Hiphop muziek in de ene ruimte mag bijvoorbeeld niet doorklinken in de klassieke muziek in de ruimte daarnaast. En studenten in omliggende ruimtes willen zich in alle rust kunnen blijven concentreren. Dat is uiteindelijk prima gelukt”.

De cam